iyodik asit

iyodik asit (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)

İngilizce: iodic acid, Fransızca: acide iodique, Almanca: Jodsäure

Formülü HIO₃ olan , alkoloitler, naftol ve sulfosiyanürler için belirteç, organik sentezler ve volumetrik çözeltilerde yükseltgeyici olarak kullanılan , 110 °C'da eriyen, renksiz kristalli, suda çözünen bir asit,.

İyodik asit (İngilizce: Iodic acid), HIO₃, beyaz veya kirli beyaz bir katı madde olarak elde edilebilir. Suda çok iyi çözünür, ancak klorik asit veya bromik asidin aksine saf halde bulunur. İyodik asit +5 oksidasyon durumunda iyot içerir ve halojenlerin saf halde en stabil okso-asitlerinden biridir. İyot asidi dikkatle ısıtıldığında pentoksit iyice dehidre olur. Daha sonraki ısıtmada, iyot pentoksit ayrıca iyot, oksijen ve düşük iyot oksitleri karışımı vererek ayrışır.

İyodik Asidin Hazırlanması

İyodik asit, iyotun I2, nitrik asit HNO₃, klor Cl₂, klorik asit HClO₃ veya hidrojen peroksit H₂O₂, güçlü oksitleyiciler ile oksitlenmesiyle üretilebilir. Örneğin:

I₂ + 6 H₂O + 5 Cl₂ ⇌ 2 HIO₃ + 10 HCl

Özellikleri

İyodik asit 0.75 pK_a değeri ile görece güçlü bir asittir. Asidik çözelti içinde kuvvetli, bazik çözeltide az olarak oksitleyicidir. İyodik asit oksitleyici olarak hareket ettiğinde, reaksiyonun ürünü ya iyot ya da iyodür iyonudur. Bazı özel koşullar altında (çok düşük pH veya yüksek klorür iyonları konsantrasyonu- konsantre hidroklorik asit gibi), iyodik asit çözeltide altın sarısı bir bileşik olan iyot triklorüre indirgenir ve daha fazla indirgenme olmaz. Klorür iyonlarının olmaması durumunda, indirgeyici fazla miktarda bulunduğunda, tüm iyodat iyonları iyodüre dönüşür. Aşırı miktarda iyodat olduğunda, iyodatın bir kısmı iyoda dönüştürülür. Alkil halojenürlerin oluşturulması için iyonizasyonun hazırlanmasında kullanılabilir.

Kullanımları

İyodik asit, analitik kimyada güçlü bir asit olarak kullanılır. PH belirteci olarak metil kırmızısı veya metil turuncusu kullanılarak, hem zayıf hem de güçlü bazların çözeltilerini standartlaştırmak için kullanılabilir.

Tuz endüstrisinde kullanımı

İyodik asit, tuzun iyot içeriğini arttırmak için sodyum veya potasyum iyodat sentezlemek için kullanılabilir.


IUPAC adı: İyodik asit

Diğer adlar: İyodik (V) asit


Tanımlayıcılar

CAS numarası: 7782-68-5
PubChem: 24345
ChEBI: 24857
SMILES:
InChI:
ChemSpider: 22761


Özellikleri

Molekül formülü: HIO₃
Molekül kütlesi: 175.91 g/mol
Görünüm: Beyaz katı
Yoğunluk: 4.62 g/cm³, katı
Erime noktası: 110
Çözünürlük (su içinde): 269 g/100 mL (20 °C)
Asitlik (pK_a) 0.75

NFPA 704: 301OX

Tehlikeleri

Ana tehlikeler: asit, oksitleyici, aşındırıcı
Parlama noktası: Alev almaz


Benzeyen bileşikler

Diğer katyonlar: Lityum iyodat, Potasyum iyodat
Benzeyen: Klorik asit, Bromik asit
Benzeyen bileşikler: Hidroiyodik asit, İyot pentoksit, Periyodik asit


Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)

İyot Bileşikleri - Hidrojen Bileşikleri