silisyum

silisyum hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

isim, kimya, (sili'syum), Fransızca silicium

Atom sayısı 14, atom ağırlığı 28,09, yoğunluğu 2,34 olan, 1420 °C'de eriyen, endüstride geniş ölçüde kullanılan ve doğada oksijenden sonra en bol bulunan element (silisyumun simgesi Si).


silisyum (Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü - 1972)

İngilizce: silicon, Fransızca: silicium, Almanca: Silizium

Karbona benzeyen bir element. A.A. 28.09, A.S. 14, Ö. A. 2.42, E.S. 1420° C.


silisyum (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)

İngilizce: silicon, Fransızca: silicium, Almanca: Silizium

Simgesi Si , atom numarası 14, atom kütlesi 28,0855 g olan, transistörlerde ve sertlik vermek üzere alaşımlarda kullanılan karbon grubundan bir ametalik element.


silisyum (Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü)

İngilizce: cilicium

Çok az miktarda bitkisel ve hayvansal dokularda, buğday samanı ve pirinç samanı gibi yemlerde ise fazla miktarda bulunan, sindirilemeyen ve bu nedenle hücre duvarı sindirimini olumsuz etkileyen, başlıca atılımı idrar olduğu için mineralce zengin çayırlarda otlayan hayvanlarda böbrek taşları oluşturabilen, civciv ve fareler için esansiyel bir element.


Silisyum Kelimesinin Kökeni

Yeni Latince silicium "bir element" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1787 Antoine Lavoisier, Fr. kimyacı.) Latince sözcük Latince silex, silic- "çakmaktaşı" sözcüğünden türetilmiştir.


Silisyum Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak

silisyum [Tıngır & Sinapian, Istılahat Lugati (1892)]
silika "[Fr/İng silica] silisyum dioksit minerali" [c (1947) : 10 bin ton Şamot tuğlasile 1500 ton silika tuğlası verecek]
silikon "[Fr/İng silicone] silisyumdan elde edilen plastik madde" [m (1955) : güneş hararetinden elektrik husule getiren silikon bataryaları]
silikon emplantasyonu "silikonla doldurmak suretiyle yapılan estetik müdahale" [m (1981) : sarkık göğüs kaldırıldıktan sonra silikon emplantasyonu ile büyütülebiliyor]
silikozis "silikaya maruz kalmakla oluşan bir hastalık" [m (1984) : Silikozis hastalığı yapmaz. Allerji yapmaz. Saç dökmez.]

Silisyum (silisyumun kısaltması Si) yeryüzünde en çok bulunan elementlerden biridir. Yarı iletken özelliğe sahip oluşu ve doğada, ormanda, doğal yaşamda çok bulunması, transistör, diyot ve hafızalarda kullanılabilmesinin pratik hızlı oluşu, entegre devrelerin ve bilgisayarların silisyum teknolojisi üzerine inşa edilmesini sağlamıştır. "Silikon Vadisi" ismi, silisyumun (ingilizcede silicon) bilgisayar teknolojilerindeki bu yaygın kullanımından gelmektedir.

Atom numarası (proton sayısı) 14'tür. "Si" simgesi ile gösterilmektedir. Oda sıcaklığında katı haldedir. 4A grubunda 3. periyotta bulunur. Nötr haldeki elektron dizilimi ilk katmanda 2, ikinci katmanda 8, üçüncü katmanda 4'tür (4 adet valans elektron). Kararlı yapıya sahip değildir (nötr halde). Yoğunluğu 2,33 g/cm3'dür.Diyamanyetik bir elementtir. Bağıl atom kütlesi (izotoplarının ortalama kütlesi) 28,0855'tir. Kararlı hale geçerken aldığı yükler nedeniyle ve ayrıca doğada çok bulunduğu için yakın gelecekte tıpkı karbon selektörleri olduğu gibi silisyum selektörleri de olacağı tahmin edilmektedir.

Camın ana maddesi kum olarak bilinir. Bunun sebebi camın asıl hammaddesi olan silisyumun kumda özellikle de deniz kumunda çok bulunmasıdır.

Silisyumun ilk keşfi 1824 yılında İsveçli kimyager Jöns Jakob Berzelius tarafından gerçekleştirilmiştir.Bundan önce de kullanılıyordu ancak bu elementin ne olduğu bilinmiyordu.

Silisyum doğada siliksat asidi (mSiO2.nH2O) ve tuzları halinde bulunur. Yerkabuğunun yaklaşık %25.7 si bu elementten oluşur. Oksijenden sonra bileşikleri halinde en fazla bulunan elementtir. Silisyum dioksit (SiO2) doğada kum ve kuartz şeklinde bulunur.

Silisyumun iki tane allotropu vardır. Bunlardan birincisi saf kristal silisyumdur. Saydam olmayan koyu gri renkli, parlak sert ve kırılgan olup örgü yapısı elmasa benzer. Diğeri ise amorf silisyumdur. Koyu kahve renkli olup tane büyüklüğü nedeni ile kristal silisyumdan ayırt edilebilir. Kolay reaksiyon verir.

Saf olarak silisyum eldesi, silisyum dioksitin (SiO2) kok kömürü (grafit) ile elektrikli fırında indirgenmesi sonucunda gerçekleşir. Gerekenden daha fazla karbon kullanılırsa silisyum karbür (SiC) oluşur.

SiO₂ + 2C → Si + 2CO

Silisyum klorür (SiCl₄) önce fraksiyonlu destilasyon yöntemi ile saflaştırılır. Daha sonra hidrojen ile indirgenir. Bu şekilde çok saf silisyum elde edilir.

Silisyum yarı iletken bir elementtir.

SiCl₄ + 2H₂ → Si + 4HCl


Silisyumun Özellikleri

Molekül formülü: Si
Molekül kütlesi: 28.08553
Görünüm: Katı
Yoğunluk: 2.3290 g·cm−3
Erime noktası: 1687 K, 1414 °C, 2577 °F
Kaynama noktası: 3538 K, 3265 °C, 5909 °F


Silisyum bileşikleri

SiBr₄ • SiC • SiCl₄ • SiF₄ • SiH₄ • SiI₄ • SiO • SiO₂ • SiS₂ • Si₃N₄