bizmut

bizmut hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

Fransızca bismuth

1. isim, kimya Atom numarası 83, atom ağırlığı 209, yoğunluğu 9,8 olan, 271,3 °C'de eriyen, kızılımsı beyaz renkli, kırılgan ve katı bir element (bizmutun simgesi Bi).

2. isim Bu elementten yapılan ve ilaç olarak kullanılan karışım:
      "Midesi ekşiyen birine bizmut verdim." - Reşat Nuri Güntekin

bizmut (Nükleer Enerji Terimleri Sözlüğü - 1995)

İngilizce: bismuth, Fransızca: bismuth, Almanca: Wismut

Atom numarası 83, atom ağırlığı 209 olan 268° de eriyen, yoğunluğu 9,8 olan doğal parlak element (Bi).

bizmut (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)

İngilizce: bismuth, Fransızca: Bismuth, Almanca: Wismuth

Simgesi Bi , atom numarası 83, mol kütlesi 208,98 g olan , asitte çözünen, doğal olarak sülfürleri şeklinde bulunan, düşük erime noktalı alaşım üretiminde, bileşikleri ilaç yapımında kullanılan, suda çözünen tuzları sağlığa zararlı olan, pembe renkte, gümüşümsü, kırılgan bir metal.

Bizmut (Bi)

H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Bizmut (bizmutun sembolü Bi), periyodik tablonun Va grubundaki azot ailesinin en metalsi ve en az bulunan elementi. Bizmut, bütün metaller içinde en diyamagnetik (en güç mıknatıslanan) ve cıvadan sonra ısı iletkenliği en düşük olanıdır. Parlak, kaba kristalli ve gevrek bir metaldir; çok sert ve sünek olmamakla birlikte oldukça dövülgendir. Kırmızıya çalan kalay beyazı rengiyle bütün metallerden ayrılan bizmutu 1450’ de Alman keşişi Basil Valentine tanımlamıştır.

Doğada genellikle serbest (element halinde), bazen de bizmut sülfür (Bi2S3) ve bizmut oksit

(Bi2O3) gibi bileşikler halinde bulunan bizmut, çoğu kez kalay, kurşun ve bakır cevherleriyle bir aradadır ve bu cevherlerin arıtımı sırasında bir yan ürün olarak ayrılır. Oksitini karbonla indirgeyerek ya da bileşimdeki kükürtü gidermek üzere sülfürünü odunkömürü ve demir eşliğinde kavurarak da katışıksız bizmut metali elde edilebilir.

Bizmut oda sıcaklığında havada kararmaz, ama ısıtıldığı zaman yüzeyinde, öbür metal oksitlerine benzemeyen kahverengimsi sarı renkte bir oksit katmanı oluşur. Kızıl kor sıcaklığında su buharıyla tepkimeye giren, buna karşılık havasız ortamda soğuk sudan etkilenmeyen, kükürt ve halojenlerle doğrudan birleşen bizmut hidroklorik asitten etkilenmez, sıcak sülfürit asitten çok az etkilenir, ama seyreltik ya da derişik nitrik asitte hızla çözünür.

Antimon ve su gibi, bizmut da katılaştığı zaman hafifçe genleşir; bu özelliği nedeniyle bizmut alaşımları, özellikle ince ayrıntılı metal döküm parçalarının üretimine elverişlidir. Bizmut alaşımlarının ergime noktası düşük olduğundan, özel lehimlerde, otomatik püskürtme başlıklarında, yangın kapılarının otomatik açılma düzeneklerinde, sigortalarda, basınçlı gaz silindirlerinin güvenlik tapalarında ve çeşitli türden yangın detektörlerinde kullanılır. Soğutma sistemlerinin termoelektrik donanımında bizmut tellürür

(Bi2Te) ve bizmut selenürden (Bi2Se4) yararlanır. Bizmut fosfomolibdat   (BiPMo12O40), propilen ve amonyağın havayla yükseltgenerek, akrilik liflerin, plastiklerin ve boyaların hammaddesine olan akrilonitrile dönüştürülmesinde kullanılan çok etkili bir katalizördür. Bizmut tuzları tıpta genellikle sindirim bozukluklarının tedavisinde, sindirim yollarının X ışınlarıyla incelenmesinde, deri yaralarının ve enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılır. Bizmutoksijenklorür (BİOCI), dudak boyalarına, ojelere ve göz farlarına sedefli görünüm veren bir katkı maddesidir.

Temel özellikleri

Bizmutun görünüşü: parlak gümüş rengi

Atom numarası: 83

Element serisi: Zayıf metaller

Grup, periyot, blok: 15, 6, p

Atom ağırlığı: 208.98040 g/mol

Elektron dizilimi: [Xe] 4f¹⁴ 5d¹⁰ 6s² 6p³

Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 18, 32, 18, 5

CAS kayıt numarası: 7440-69-9

Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli: Katı

Yoğunluk: 9.78 g/cm³

Sıvı hâldeki yoğunluğu: 10,05 g/cm³

Ergime noktası: 544,7 °K  -  271,5 °C

Kaynama noktası: 1837 °K  -  1564 °C

Ergime ısısı: 11.30 kJ/mol

Buharlaşma ısısı: 151 kJ/mol

Isı kapasitesi: 25.52 J/(mol·K)

Atom özellikleri

Kristal yapısı: rombohedral

Yükseltgenme seviyeleri: 5, 4, 3, 2, 1

Elektronegatifliği: 2,02 Pauling ölçeği

İyonlaşma enerjisi: 703 kJ/mol

Atom yarıçapı: 156 pm

Atom yarıçapı (hes.): pm

Kovalent yarıçapı: 148±4 pm

Van der Waals yarıçapı: 207 pm

Diğer özellikleri

Elektrik direnci: 1.29 µ nΩ·m (20°C'de)

Isıl iletkenlik: 7.97 W/(m·K)

Isıl genleşme: 13,4 µm/(m·K) (25°C'de)

Ses hızı: 1790 m/s ('de)

Mohs sertliği: 2,25

Vickers sertliği: MPa

Brinell sertliği: 94.2 MPa

Bizmutun spektral çizgileri

Solda: Merdiven tabakası kristal yapısını ve yanardöner renkleri gösteren sentetik bizmut kristali. Sağda: 1 cm³ küp oksitlenmemiş bizmut metali