sezyum

sezyum hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

isim, kimya, (se'zyum), Fransızca césium

Atom numarası 55, atom ağırlığı 133, yoğunluğu 1,90 olan, 28 °C'de eriyen ve doğada ender rastlanan bir element (simgesi Cs).


sezyum (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)

İngilizce: cesium, Fransızca: césium, Almanca: Zäsium, Cäsium

Simgesi Cs, atom numarası 55, atom kütlesi 132,905 g olan maden sularında bulunan , yumuşak olup su ile hızla reaksiyona giren en büyük elektropozitif element.


Sezyum Kelimesinin Kökeni

Yeni Latince caesium "bir element" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1860 Robert Bunsen ve Gustav Kirchhoff, Alm. kimyacılar.) Latince sözcük Latince caesius "açık mavi" sözcüğünden türetilmiştir.


Sezyum Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak

[Tıngır & Sinapian, Istılahat Lugati (1892)]

Sezyum (Cs) H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Sezyum (sembol: Cs), atom numarası 55 olan, alkali metaller grubuna ait bir kimyasal element. Element oda sıcaklığında katı olsa da 28 °C'de erimektedir. Sezyuma doğada ender rastlanır. Gümüşümsü altın renklidir ve metalik yapıdadır. Element, Robert Wilhelm Bunsen ve Gustav Robert Kirchoff tarafından 1860 yılında mineral suyunda keşfedildi.

Sezyum uzayabilen ve çok yumuşak bir metaldir (Sertlik 0,2). Sezyum soy olmayan, tepkimeye çok istekli bir metaldir ve hemen hemen bütün elementlerle şiddetle veya alev çıkartarak tepkimeye girer. Metal havada hızlı bir şekilde kırmızı-mor alevle yandığı için vakumda saklanır. Suyla bilinen en güçlü baz olan sezyum hidroksiti (CsOH) oluşturur.

Sezyum atom saatlerinin çalışmasında da kullanılır. Sezyum atomunun periyodu hesaplanmış ve saniye olarak tanımlanmıştır.



Temel özellikleri

Atom numarası: 55
Element serisi: Alkali metaller
Grup, periyot, blok: 1, 6, s
Atom ağırlığı: 132.9054519 g/mol
Elektron dizilimi: [Xe] 6s1
Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 18, 18, 8, 1
CAS kayıt numarası: 7440-46-2

Sezyumun görünüşü: gümüşümsü sarı

Sezyumun Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli: katı
Yoğunluk: 1.93 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu: 1.843 g/cm³
Ergime noktası: 301.59 °K  -  28.44 °C
Kaynama noktası: 944 °K  -  671 °C
Ergime ısısı: 2.09 kJ/mol
Buharlaşma ısısı: 63.9 kJ/mol
Isı kapasitesi: 32.210 J/(mol·K)


Atom özellikleri

Kristal yapısı: Hacim Merkezli Kübik Kafes
Yükseltgenme seviyeleri: 1
Elektronegatifliği: 0.79 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi: 375.7 kJ/mol
Atom yarıçapı: 265 pm
Atom yarıçapı (hes.): pm
Kovalent yarıçapı: 244±11 pm
Van der Waals yarıçapı: 343 pm


Diğer özellikleri

Elektrik direnci: 205 n nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik: 35.9 W/(m·K)
Isıl genleşme: 97 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı: m/s ('de)
Mohs sertliği: 0.2
Vickers sertliği: MPa
Brinell sertliği: 0,14 MPa


Eldesi

Sezyum'un saf olarak eldesi bilinen sıradan sodyum eldesi gibi değildir. Sıvı sezyum klorürün elektrolizi ile oluşan sezyum metalinin eriyik tuz içerisinde çözünürlüğü fazladır.

Katot : Cs⁺(s) + e^- → Cs (s)

Anot : Cl^- (s) → ½ Cl₂ (g) + e^-

Bunun yerine sıcak sezyum klorür eriyiğinin metalik sodyum ile reaksiyonundan elde edilir.

Na + CsCl → Cs + NaCl

Renksiz transparan bir metal (Pollucite), bir Sezyum minerali

Kaynakça

• Römpps Chemie-Lexikon