hantavirüs

Hantavirüs (Latinceː Orthohantavirus), Bunyavirales takımının Hantaviridae ailesinden negatif anlamlı tek iplikçikli bir RNA virüsü cinsidir. Genellikle kemirgenleri etkileyen virüsler, bu canlılarda hastalığa neden olmamaktadır. Hantavirüslerin insanları enfekte etmesinden neredeyse tamamen kemirgen dışkısı sorumlu olup, insandan insana bulaşma Güney Amerika'da 2005 ve 2019 yıllarında Andes orthohantavirus adlı türde iki kez rapor edilmiştir.

Hantavirüs adı Dr. Lee Ho-Wang tarafından Hantaan virüsünün (Kore kanamalı ateşine yol açan virüs) izole edildiği Hantan Irmağı'ndan gelmektedir. Hantaan virüsü ile ilişkilendirilen hastalığa Kore kanamalı ateşi (artık kullanılmıyor) veya Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul edilmiş adı ile böbrek sendromlu kanamalı ateş adı verilir.

Virüslerin Genel Özellikleri

Sınıflandırma

Baltimore sınıflandırması

Grup v v

UVTK sınıflandırması

Takım: Henüz atanmamış

Familya: [[Bunyaviridae]]

Cins: '''''Hantavirus'''''

Türleri

• Bayou virus (BAYV)
• Black Creek Canal virus (BCCV)
• Cano Delgadito virus (CADV)
• Choclo virus (CHOV)
• Dobrava-Belgrade virus (DOBV)
• Hantaan virus (HTNV)
• Isla Vista virus (ISLAV)
• Khabarovsk virus (KHAV)
• Laguna Negra virus (LANV)
• Muleshoe virus (MULV)
• New York virus (NYV)
• Prospect Hill virus (PHV)
• Puumala virus (PUUV)
• Rio Mamore virus (RIOMV)
• Rio Segundo virus (RIOSV)
• Seoul virus (SEOV)
• Sin Nombre virus (SNV)
• Thailand virus (THAIV)
• Thottapalayam virus (TPMV)
• Topografov virus (TOPV)
• Tula virus (TULV)
• Akabane virus
• Bakau virus
• Bunyamwera virus

Bulaşıcılık

Pek çok farklı kemirgen türü hantavirüs taşıyıcısıdır. Avrupa'da Puumala ile Dobrava-Belgrade virüsleri insanlarda böbrek sendromlu kanamalı ateşe sebep olmakta olup, Myodes glareolus, Apodemus flavicollis, Apodemus agrarius ile Apodemus ponticus gibi Avrasya'nın geniş kesimlerine yayılmış kemirgenlerce taşınırlar.

Bir başka taşıyıcı canlı pamuk faresi adı verilen Sigmodon hispidusdur. Bu farenin anavatanı Güney, Orta ve Kuzey Amerika'dır. Bu fare kırsal bölgelerde yaşar ve ancak şehirlere ulaştığında insanlar için bir tehlike oluşturur. Farelerin kendileri virüsten etkilenmezler. Bu yüzden hastalık hakkında laboratuvar deneyleri ile çok fazla bilgi edinilememektedir.

Pamuk faresi Sigmodon hispidus bir hantavirüs taşıyıcısıdır ve kırsal bölgelerde ve şehirlerde insanlar için bir tehlike teşkil ederler.

Belirti ve bulgular

Ani başlayan ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı, eklem ağrısı, bulantı, kusma ve ishal, böbreklerin görevlerini yerine getirememesi sonucu az veya hiç idrar yapamamadır. Belirtilen şikayetleri olan kişilerin en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna gitmesi hastalığın erken dönemde teşhisi ve tedavisi açısından önemlidir.

Epidemiyoloji

Hantavirüs genel olarak çok yaygın olmayan bir virüstür. En çok görüldüğü yerler Güney ve Kuzey Amerika'dır. Ayrıca Çin, Kore, Rusya'da da rastlanmaktadır. Dünyada en sık görüldüğü yerler Arjantin, Şili, Brezilya, ABD, Kanada ve Panama'dır. Ayrıca Hindistan'da da görülmektedir. Almanya'da 2017' yılında Robert Koch Enstitüsü tarafından 1.713 hantavirüs enfeksiyonu rapor edilmiştir. Hantavirüsler Türkiye'de de sporadik veya epidemik bulaşmalara neden olmaktadır.