 |
| Arnoux gagalı balinası |
 |
| Baird gagalı balinası |
 |
| Minimus gagalı balinası |
Dev gagalı balina (Berardius bairdii, İngilizce: Four-toothed whale), gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Berardius cinsine ait üç balina türünden ikisi Güney yarıküre'nin soğuk sularında yaşayan Arnoux gagalı balinası ve Büyük Okyanus'un kuzeyindeki soğuk sularda bulunan Baird gagalı balinasıdır. Üçüncü bir tür 2016 yılında tanımlanmış ancak adlandırılmamıştır. Gagalı balinagillerin en büyükleri olup boyları 10-12 metreye ulaşabilmektedir. Dört dişli balina veya dev gagalı balina olarak da adlandırılsalar bile genellikle cins isimleri olan Berardius olarak bilinirler. Arnoux ve Baird gagalı balinaları o kadar birbirine benzerdir ki ayrı tür olup olmamaları tartışma konusu olmuş ancak genetik kanıtlar ve yaşadıkları coğrafyaların farklılığı nedeniyle ayrı ayrı sınıflandırılmalarına karar verilmiştir. Arnoux gagalı balinası, ilk olarak Georges Louis Duvernoy tarafından 1851 yılında Baird gagalı balinası ise 1883 yılında Leonhard Hess Stejneger tarafından tanımlanmıştır.
Dev Şişe Burunlu Balinanın Bilimsel Sınıflandırması
Âlem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Mammalia (Memeliler)
Takım: Artiodactyla (Çift toynaklılar)
Takım: Cetacea (Balinalar)
Alt takım: Odontoceti (Dişli balinalar)
Familya: Ziphiidae (Gagalı balinagiller)
Cins: Berardius
Türleri ve Binominal adları
Özellikleri
Arnoux ve Baird gagalı balinası yaşadıkları yer ayrı olmasa denizde ayırt edilemeyecek kadar birbirine benzemektedir. Arnoux gagalı balinasının denizdeki tahmini boyu 12 metre olup ölü olarak görülenler ise 9,3 ile 9,75 metre arasındadır. Baird gagalı balinası ise görece daha büyük olup 12-13 metreye kadar büyüyebilmektedir. Her ikisinin de ağırlıkları 14 tona ulaşabilmektedir.
Her iki türün de gagaları diğer gagalı balinalara göre uzundur. Sırt yüzgeci vücudun arka tarafındadır. Vücut renkleri açık gri ile siyah arasında ve tüm vücutta aynı renktedir. Her iki tür de beyaz çizgisel izler olup yaşlandıkça büyümekte olup yağ belirlemede kullanılabilmektedir.
Üçüncü bir tür (henüz resmi olarak adlandırılmayan ancak Japonca karga anlamındaki Karasu olarak kullanılan) 2016 yılında tanımlanmıştır. Baird gagalı balinasına benzemesine rağmen mtDNA farklılığı vardır.
Popülasyon ve yayılım
Toplam popülasyon kesin olarak bilinmese de Baird gagalı balinasının 30.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Üçüncü tür için herhangi bir bilgi yoktur.
Her iki türün de yayılımı antitropikal sulardır. Arnoux gagalı balinası Güney Afrika, Arjantin ve Yeni Zelanda'nın en güney uçları ile Antarktika arasında bulunur.
Baird gagalı balinası Büyük Okyanusun kuzeyinde özellikle Japonya adaları etrafında yaşamaktadır. En kuzey olarak Bering Denizi, en güney olarak Izu Adaları ve Bonin Adalarında kayıt edilmiştir. Çin'in Zhoushan sahillerinde kıyıya vurmalar da görülmüştür.
Yaşam şekli
Bütün diğer gagalı balinagiller gibi onlar da büyük derinliklerde avladıkları kafadan bacaklılar ve krill ile beslenir.
Korunumu
1974 yılında avlanması yasaklanmadan önce 176 balina Sovyet avcılarınca yakalanmıştır. Amerikan ve Kanadalı avcılarca 1966'dan önce 60 ve Japon avcılarca 1986'dan önce 4000 civarında avlanamıştır.
Türleri ve Binominal adları
- Berardius arnuxii; Duvernoy, 1851
- Berardius bairdii; Stejneger, 1883
- Berardius minimus; Yamada, 2019
 |
| Baird gagalı balinası ilüsttrasyonu. |
Özellikleri
Arnoux ve Baird gagalı balinası yaşadıkları yer ayrı olmasa denizde ayırt edilemeyecek kadar birbirine benzemektedir. Arnoux gagalı balinasının denizdeki tahmini boyu 12 metre olup ölü olarak görülenler ise 9,3 ile 9,75 metre arasındadır. Baird gagalı balinası ise görece daha büyük olup 12-13 metreye kadar büyüyebilmektedir. Her ikisinin de ağırlıkları 14 tona ulaşabilmektedir.
Her iki türün de gagaları diğer gagalı balinalara göre uzundur. Sırt yüzgeci vücudun arka tarafındadır. Vücut renkleri açık gri ile siyah arasında ve tüm vücutta aynı renktedir. Her iki tür de beyaz çizgisel izler olup yaşlandıkça büyümekte olup yağ belirlemede kullanılabilmektedir.
Üçüncü bir tür (henüz resmi olarak adlandırılmayan ancak Japonca karga anlamındaki Karasu olarak kullanılan) 2016 yılında tanımlanmıştır. Baird gagalı balinasına benzemesine rağmen mtDNA farklılığı vardır.
 |
| Arnoux gagalı balinasının yayılım haritası |
 |
| Baird gagalı balinasının yayılım haritası |
Popülasyon ve yayılım
Toplam popülasyon kesin olarak bilinmese de Baird gagalı balinasının 30.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Üçüncü tür için herhangi bir bilgi yoktur.
Her iki türün de yayılımı antitropikal sulardır. Arnoux gagalı balinası Güney Afrika, Arjantin ve Yeni Zelanda'nın en güney uçları ile Antarktika arasında bulunur.
Baird gagalı balinası Büyük Okyanusun kuzeyinde özellikle Japonya adaları etrafında yaşamaktadır. En kuzey olarak Bering Denizi, en güney olarak Izu Adaları ve Bonin Adalarında kayıt edilmiştir. Çin'in Zhoushan sahillerinde kıyıya vurmalar da görülmüştür.
 |
| Berardius arnuxii |
Yaşam şekli
Bütün diğer gagalı balinagiller gibi onlar da büyük derinliklerde avladıkları kafadan bacaklılar ve krill ile beslenir.
Korunumu
1974 yılında avlanması yasaklanmadan önce 176 balina Sovyet avcılarınca yakalanmıştır. Amerikan ve Kanadalı avcılarca 1966'dan önce 60 ve Japon avcılarca 1986'dan önce 4000 civarında avlanamıştır.
 |
| Arnoux gagalı balinasının ortalama insan boyu ile karşılaştırması |
 |
| Baird gagalı balinasının ortalama insan boyu ile karşılaştırması |
 |
| Minimus gagalı balinasının ortalama insan boyu ile karşılaştırması |
 |
| Berardius arnuxii iskeleti |