cuvier gagalı balinası

Cuvier gagalı balinasının ortalama bir insan ile boyut karşılaştırması

Cuvier gagalı balinası (Ziphius cavirostris; İngilizce: Cuvier's beaked whale) Ziphius cinsinin tek üyesi. Gagalı balinagiller arasında en yaygın olanıdır. Açık denizlerde yaşadığı halde 1,000 m (3,300 ft)'den daha derin suları tercih eder ve gemilerden kaçınır.

Akdeniz'in Fransa kıyılarında, kusurlu baş iskeletine dayanılarak Georges Cuvier tarafından Sur les Ossemens fossiles (1823) eserinde ilk kez tasvir edildi.

Cuvier gagalı balinasının Bilimsel Sınıflandırması

Âlem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Mammalia (Memeliler)
Takım: Cetacea (Balinalar)

Familya: Ziphiidae (Gagalı balinagiller)
Cins: Ziphius

Binominal adı: Ziphius cavirostris
Cuvier, 1823

Tanımı

Renkleri koyu griden kızıl kahveye kadar değişen çok değişik renklerdedir üzerinde yaralar ve renk değişikliklarinden nerede ise hiçbiri birbirine benzemaz. Ergin erkeklerin kafaları beyazdır bu beyazlık sırttan dorsal yüzgece doğru uzanır , dişilerinde kafadaki açık renk yaygın değildir ama gaga ve boyun beyazdır. Gözlerinin etrafında koyu renkli bir bölge vardır , köpek balıkları ve parazit balıkların ısırmalarından kalmış oval şekilli izler bilhassa karın bölgelerinde yoğunlaşır ergin erkek gagalı balinalarda hemcinsleri ile kavgalarından kalan lineer biçimli eski yara izleri bulunuz.
Genç balıkların sırtları koyu karınları açık renktir.

Yayılışı ve Yerel Adlar

Gagalı balinalar derin açık denizlerde tropik sulardan soğuk denizlere kadar geniş bir alana yayılmışlardır. İngilterenin kuzeyinde Sheltland adalarından Güney Afrika sahillerine kadar , Pasifik güneyinde yeni Zelandaya kadar ayrıca Karayipler ve Akdenizde yaşarlar.
Sezonluk olarak muntazam göründükleri güney Biskay körfezinde bu balinalar hakkında araştırma yapılmaktadır . Burada şubat , mayıs ayları arası 43 derece 30' ve 45 derece 30' enlemleri arası nispeten dar bir alanda 1500-3500mt derinlikteki sularda yoğunlaşmaktadırlar.
Ülkemizde Akdenizde derin sularda görülmektedir , 1994 yılında Antalya Serikte bir birey karaya vurmuştur.

Gagası profilden kaz gagasına benzediği için birçok ülkede kaz gagalı balina denilmektedir.

Beslenme

Karaya vuran ölü balinaların midelerinden elde edilen bilgilere göre ağırlıklı olarak kalamar , süpye gibi kafadan bacaklılar , balıklar ve kabuklular ile beslenir. Besinlerinin çoğu açık deniz derinliklerinde yaşayan türlerdir ayrıca deniz diplerinde de avalanırlar , dişleri olmadığı için avlarını emerek yaparlar.

Biyolojisi

Dorsal yüzgeçleri küçük ve gövdenin 2/3 ü kadar gerisindedir , küçük ve dar yüzgeçleri gövdedeki cep gibi girintilere girer. Ergin erkeklerde alt çeneden çıkan iki adet diş vardır , bu dişler ağız kapalı iken de dışarıya çıkarlar.

Göçü

Göç ettiklerine dair kesin bir bilgi yoktur.

Popülasyonu

Bu türlerin görülmesi ve tanımı çok güç olduğundan popülasyonu hakkında ancak birkaç tahmin yapılmıştır. Amerikanın batı sahillerinde birkaç bin tane oldukları sanılmaktadır .
Japonya , Antil adaları , Endonezya ve büyük olasılıkla Tayvanda avlanmaktadırlar ayrıca açık denizlerde akıntı ile sürüklenmeye bırakılan uzatma ağlarına takılarak kayıp vermektedirler.
Bu balinaların bazı seslere hassas olduğu düşünülmektedir , yoğun endüstri , askeri hatta insan yaşam faaliyetlerinin olduğu Akdeniz ve Bahamalardaki yoğun ölümler bu bölgelerdeki askeri tatbikatlarda kullanılan yoğun ses frekansı transmisyonlarına bağlanmaktadır.

Cuvier gagalı balinası dağılım haritası

Davranışları

2-7 maks 25 adetli sürüler halinde bulunur yanlız bireyler genellikle yaşlı erkek balinalardır. Tipik olarak 20-40 dakika arası dalar 10-20 saniye aralıkla iki kez su püskürtür (nefes alır) , suyu biraz öne ve sola doğru püskürtür püskürtmesi alçak ve sprey şeklindedir. Kendilerine doğru gelen teknelere dalarak tepki verdikleri için teknenin arka tarafında geriye doğru bakılarak görülmeleri daha kolaydır.

Yerel Adlar

Cuvier balinası ve kaz gagalı balina diye de adlandırılmaktadır.