domuzgiller

domuzgiller hakkında bilgi nedir sözlük anlamı ne?

isim, hayvan bilimi, çokluk
Çift parmaklılar takımının, geviş getirmeyenler alt takımına giren bir familya.

Yaban domuzu (Sus scrofa)

Domuzgiller (Suidae), geviş getirmeyen bir çift toynaklı familyası. Familyanın 5 cinse ayrılan 20 türünden Avrupa'da ve Türkiye'de bulunan tek temsilcisi, evcil domuzun atası olan yaban domuzudur.

Pekariler domuzgillerin yakın akrabası sayılırlar. Bazen pekarigillerin Yeni Dünya domuzları ve domuzgillerin Eski Dünya domuzları olarak adlandırıldıklarına da rastlayabiliriz.


Domuzgillerin Bilimsel Sınıflandırması

Âlem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Mammalia (Memeliler)
Takım: Artiodactyla (Çift toynaklılar)
Alt takım: Suina (Domuzumsular)
Familya: Suidae (Domuzgiller)
Gray, 1821


Cinsleri

• Sus (Yaban domuzu)
• Babyrousa
• Phacochoerus
• Hylochoerus
• Potamochoerus

Püskül kulaklı domuz en renkli domuz türlerinden biridir

Özellikleri

Domuzgiller orta büyüklükte, fıçı şeklinde çevik bir vücut yapısına sahip memelilerdir. Vücutları çok seyrek, fırça gibi sert ve kısa olan kıllarla kaplıdır. Renkleri kırmızımsı kahverengi ile gri veya siyah arası değişir. Uzunlukları 50–190 cm (artı 3–45 cm kuyruk) ve ağırlıkları 6–350 kg arası değişir.

Kafaları uzun ve gözleri küçük olur. Kuyrukları ince ve uzundur. Burunları önden bakıldığında yuvarlak ve düzdür ve bir fil hortumunun ucunu andırır. Kulakları ince ve sivri olur. Erkeklerin köpek dişleri çoğu zaman dışarı doğru çokça uzamıştır. En ilginç dişlere sahip olan domuz türü geyik domuzudur. Geyik domuzunun dişleri burnunu deşerek yukarıya doğru büyür.

Domuzgillerin her ayaklarında daima 4 parmakları vardır. Toynaklaşmış olan 2. ve 3. parmaklar diğerlerinden daha büyük olur ve bütün ağırlığı taşırlar. Daha küçük olan 1. ve 4. parmaklar daha yüksekte durur ve yere değmezler.

Düğmeli Afrika domuzu (Phacochoerus aethiopicus) Afrika'nın 5 domuz türünden birisi

Üreme

Çoğu domuzgillerde erkekler çiftleşme öncülüğü elde etmek için kendi aralarında dövüşürler. Bu dövüşlerde birbirlerine kafaları ve uzun dişleri ile çarparak saldırırlar. Gebelik 3-5 ay sürer ve sonunda 1-8 yavru dünyaya gelir. Geyik domuzu ile evcil domuzun haricinde tüm domuzların yavruları çizgili olarak dünyaya gelir, yavrular büyüdüklerinde çizgiler yok olur. Bu çizgiler yavruların çalıların arasında daha iyi saklanmaları için faydalıdır.

Ayılar tarafından parçalanmış, karlar üstünde yatan bir domuz

Domuzlar ve insanlar

Domuzlar daima etleri yüzünden avlanılmış ve bu nedenden dolayı daha çok eski zamanlarda evcilleştirilmiş ve yetiştirilmeye başlanmıştır. Domuzların 8500 yıl önce evcilleştirildikleri kabul edilir.

Fazla avlanılmaktan dolayı, visaya domuzu ve cüce yaban domuzu gibi bazı türler tehlike altına girmiştir. Bu türlerin ikisi de IUCN tarafından „yok olma tehlikesinde“ (critically endangered) olarak kategorize edilmiştir.

En yaygın domuz türü olan yaban domuzu, kurtların ve ayıların yok oldukları bölgelerde çok fazlalaşmıştır. Geceleri tarlalara ve bahçelere girerek tarıma zarar verdikleri bölgelerde avlanılarak sayıları kontrol edilir.

İslamiyette domuz eti ve domuzden elde edilen ürünleri yemek haramdır.

Geyik domuzu burnunu deşerek büyüyen dişleri ile dikkati çeker

Sınıflandırma

Dış sistematik

Geleneksel sınıflandırma'da domuzgiller, pekarigiller ve su aygırıgiller ile birlikte domuzumsular ya da geviş getirmeyenler (Suina) alt takımını oluştururlar.

Ancak altdaki kladogramda görebildiğimiz gibi filogenetik sınıflandırmada Balinalarda hesaba katılması gerekir:

Cetartiodactyla (Çift toynaklılar ve balinalar)
 |--Topuktabanlılar (Tylopoda)
 |--N.N.
     |--Suoidea (Domuzgiller ve Pekarigiller)
     |--N.N.
         |--Geviş getirenler (Ruminantia)
         |--Cetancodonta
              |--Su aygırıgiller (Hippopotamidae)
              |--Balinalar (Cetacea)

İç sistematik

Domuzgiller familyası 5 cinse ayrılan 20 türden oluşur:

• Babyrousa
• Geyik domuzu (Babyrousa babyrussa)
• Hylochoerus
• Dev orman domuzu (Hylochoerus meinertzhageni)
• Phacochoerus
• Düğmeli Afrika domuzu (Phacochoerus aethiopicus)
• Düğmeli domuz (Phacochoerus africanus)
• Potamochoerus
• Çalı domuzu (Potamochoerus larvatus)
• Irmak domuzu (Potamochoerus porcus)
• Sus (Domuz)
• Sakallı yaban domuzu (Sus barbatus)
• Vietnam yaban domuzu (Sus bucculentus)
• Visaya yaban domuzu (Sus cebifrons)
• Selebes yaban domuzu (Sus celebensis)
• Evcil domuz (Sus domestica)
• Flores yaban domuzu (Sus heureni)
• Filipin yaban domuzu (Sus philippensis)
• Cüce yaban domuzu (Sus salvanius )
• Bayağı yaban domuzu (Sus scrofa) Türkiye.
• Timor yaban domuzu (Sus timoriensis)
• Cava yaban domuzu (Sus verrucosus)

Evcil domuz yavrusuyla

Domuzgiller ile ilgili Kitaplar

• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, ISBN 0-8018-5789-9
• D. E. Wilson & D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005, ISBN 0-8018-8221-4