kalay hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?
1. isim, kimya Atom numarası 50, atom ağırlığı 118,7, yoğunluğu 7,29 olan, 232 °C'de eriyen, gümüş beyazlığında, kolay işlenebilen, yumuşak bir element (kalayın simgesi Sn).2. isim Kalaylanmış bir kabın üzerindeki alaşım tabakası:
"Pencereye, elinde yeni kalaydan çıkmış bir bakır sahanla orta yaşlı kadın geldi." - Osman Cemal Kaygılı
3. isim, mecaz Aldatıcı görünüş.
4. isim, argo Sövme, küfür.
kalay (Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü - 1972)
İngilizce: tin; spelter, Fransızca: étain, Almanca: Zinn
Gümüş renkli, yumuşak, dövülgen, sünek bir metal. A. A. 118.70, A. S. 50, Ö. A. 7.31, E. S. 231 .85°C.
kalay (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)
İngilizce: tin, Fransızca: étain, Almanca: Zinn
Simgesi Sn, atom numarası 50, atom kütlesi 118.69 g, IV A grubu elementi, e.n. 232 °C, k.n. 2270 °C, bileşiklerinde yükseltgenme basamağı 2 ve 4 olan, asit ve kuvvetli bazlarda çözünen, alaşım ve çeliklerin kaplamasında kullanılan, organik bileşikleri oldukça zehirli olan, 3 allotropu bulunan bir element. 13,6 °C altında kararlı olan elmas yapısındaki gri renkli α-kalay ametal, 13.6-161 °C arasında kararlı olan beyaz renkli ß-kalay ile 161 °C üzerinde kararlı olan γ-kalay ise metal özelliği gösterir.
Kalay Kelimesinin Kökeni
Arapça aynı anlama gelen ḳalāˁī veya ḳalˁī قلاعى/قلعى sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça raṣāṣu'l-ḳalāˁī رصاص القلاعى "Güneydoğu Asya'dan gelen iyi bir cins kalay" sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük Kuala "Malaya'da Asya'nın başlıca kalay yataklarına sahip olan kent, Kuala Lumpur" özel adından türetilmiş olabilir; ancak bu kesin değildir.
Kalay Kelimesi için Tarihte En Eski Kaynak
kalai "bir metal" [Codex Cumanicus (1300)]
kalaylamak "azarlamak (argo)" [Mikhail Mikhailov, Matériaux sur l'argot et les locutions... (1929)]
 |
| Simyacıların kullandığı kalay simgesi |
Kalay (Sn)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Allotropları
Kalayın alfa-kalay ve beta-kalay olmak üzere başlıca iki allotropu vardır. Düşük sıcaklıklarda gri veya alfa-kalay kararlı olup, silisyum ve germanyuma benzeyen kübik kristal yapıdadır. 13,2 °C nin üzerinde ısıtıldığında beyaz veya beta-kalaya dönüşür. Beyaz kalay tetragonal kristalin yapıdadır. Soğutulduğunda yavaşça gri formuna dönüşür ki bu durum kalay hastalığı olarak bilinir. Bu dönüşüm, aluminyum ve çinko gibi empüritelerin (safsızlıkların) varlığından etkilenir ve antimon veya bizmut ilavesiyle önlenebilir.
Atom numarası: 50
Element serisi: Zayıf metaller
Grup, periyot, blok: 14, 5, p
Atom ağırlığı: 118,710(7) g/mol
Elektron dizilimi: Kr 4d10 5s2 5p2
Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 18, 18, 4
CAS kayıt numarası: 7440-31-5
Kalayın Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli: katı
Yoğunluk: (beyaz) 7,265 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu: 6,99 g/cm³
Ergime noktası: 505,08 °K - 231,93 °C
Kaynama noktası: 2875 °K - 2602 °C
Ergime ısısı: (beyaz) 7,03 kJ/mol
Buharlaşma ısısı: (beyaz) 296,1 kJ/mol
Isı kapasitesi: 27,112 J/(mol·K)
Kalayın Atom özellikleri
Kristal yapısı: Tetragonal
Yükseltgenme seviyeleri: (4+), (2+)
Elektronegatifliği: 1,96 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi: 708,6 kJ/mol
Atom yarıçapı: 145 pm
Atom yarıçapı (hes.): 145 pm
Kovalent yarıçapı: 141 pm
Van der Waals yarıçapı: 217 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci: 115 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik: 66,8 W/(m·K)
Isıl genleşme: 22,0 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı: 2730 m/s (20 °C'de)
Mohs sertliği: 1,5
Vickers sertliği: ? MPa
Brinell sertliği: 51 MPa
Etiketler:
Ansiklopedi
Argo Sözlüğü
Kelime Etimolojisi (Kökeni) Sözlüğü
Kimya Terimleri Sözlüğü
Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü
Türkçe Sözlük