vanadyum

vanadyum hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

isim, kimya, (vana'dyum), Fransızca vanadium

Atom numarası 23, atom ağırlığı 50,942, yoğunluğu 6,11 olan ve 1710 °C'de eriyen beyaz bir element (Vanadyumun simgesi V).


vanadyum (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)

İngilizce: vanadium, Fransızca: vanadium, Almanca: Vanadium

Simgesi V, ataom numarası 23, atom kütlesi 50,94 g, yoğunluğu 5,96 g/mL, e.n. 1710 °C olan, 2, 3, 4 ve 5 yükseltgenme basamaklarına sahip metalurjide ve katalizör olarak kullanılan, asidik ve bazik tuzlar oluşturan bir metal.


vanadyum (Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü)

İngilizce: vanadium

Eksikliğinde civcivlerde vücut ve tüy gelişiminin gerilemesine, fazlalığında ise kolesterol üretiminin engellenmesine neden olan civciv ve fareler için gerekli bir element.


Vanadyum Kelimesinin Kökeni

Yeni Latince vanadium "bir element" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1830 Nils Gabriel Sefström, İsv. kimyacı.) Latince sözcük Vanadis "İskandinav mitolojisinde bir tanrıça" özel adından türetilmiştir.


Vanadyum Kelimesi için Tarihte En Eski Kaynak

[c (1934) : Ferro vanadium - wolfram - titan (...) kapalı zarf usulile satın alınacaktır]

Vanadyum (V)

H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Vanadyum, (Vanadyumun sembolü V) 23 atom numaralı kimyasal element. Sert, gümüşi gri renkli, sünek bir geçiş metalidir. Andrés Manuel del Río tarafından 1801 yılında vanadinit mineralinin (Pb₅(VO₄)₃Cl) analizi sırasında keşfedildi ve erythronium adı verildi. Ancak bir süre sonra erythronium ile kromun aslında aynı element oldukları fikri kabul gördü. 1831 yılında Nils Gabriel Sefström, vanadyumun keşfedilmemiş bir element olduğunu ispatladı ve İskandinav güzellik ve bereket tanrıçası Vanadis'in (Freyja olarak da bilinir) adını verdi.

Element doğada 65 farklı mineralde bileşik halinde bulunur. Çin'de ve Rusya'da çelik üretiminde ortaya çıkan cürufun işlenmesi ile, diğer ülkelerde ise ağır yağ baca tozunun geridönüşümü ya da uranyum madenciliğinin bir yan ürünü olarak üretir. Özellikle yüksek hız çeliği benzeri yüksek alaşımlı çeliklerin üretiminde kullanılır.Vanadyum pentoksit (V₂O₅) bileşiği sülfürik asit üretimi için bir katalizördür. Çoğu canlıda bulunan Vanadyum, bazı enzimlerin etkin bölgesi (İng. Active site) olarak kullanılır.

Dağlanmış bir vanadyum çubuğun kesiti

Vanadyumun Üretimi

Vanadyumun temel mineralleri potasyum uaranil vanadat 2 K(UO2)VO₄.3 H₂O ve vanadyum sülfürdür. Niobyum ve tantal içerikli mineraller de yüksek miktarda vanadyum bulundurur. Vanadyum mineralinin NaCl veya Na₂CO₃ ile 850 °C’de reaksiyonu sonucunda elde edilen NaVO₃ bileşiği su içerisinde çözülmesi ve çözeltinin kırmızı çökelek verene kadar asitlendirilmesi ile V₂O₅ oksidi elde edilir. Bu oksidin kalsiyum ile indirgenmesi ile element saf olarak elde edilir. Elementin sentezinde kullanılan diğer bir yöntem ise VCl₅ bileşiğinin hidrojen gazı veya magnezyum ile indirgenmesidir.

Vanadyumun görünüşü: Gümüşi gri

Vanadyumun Temel özellikleri

Atom numarası: 23
Element serisi: Geçiş metalleri
Grup, periyot, blok: 5, 4, d
Atom ağırlığı: 50.9415 g/mol
Elektron dizilimi: [Ar] 3d3 4s2
Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 11, 2
CAS kayıt numarası: {{{CAS_kayıt_numarası}}}


Vanadyumun Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli: Katı
Yoğunluk: 6 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu: 5,5 g/cm³
Ergime noktası: 2183 °K  -  1910 °C
Kaynama noktası: 3680 °K  -  3407 °C
Ergime ısısı: 21,5 kJ/mol
Buharlaşma ısısı: 459 kJ/mol
Isı kapasitesi: 24,89 J/(mol·K)


Vanadyumun Atom özellikleri

Kristal yapısı: BCC
Yükseltgenme seviyeleri: 5, 4, 3, 2, 1, -1
Elektronegatifliği: 1,63 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi: 659 kJ/mol
Atom yarıçapı: 134 pm
Atom yarıçapı (hes.): pm
Kovalent yarıçapı: 153±8 pm
Van der Waals yarıçapı: pm


Diğer özellikleri

Elektrik direnci: 197 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik: 30,7 W/(m·K)
Isıl genleşme: 8,4 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı: 4560 m/s ('de)
Mohs sertliği: 6,7
Vickers sertliği: MPa
Brinell sertliği: MPa